- GMINA
- >
- Charakterystyka gminy
Miasto na Równinie Niemodlińskiej, wzmiankowane w XIV w. jako Hurtlanth. W późniejszym okresie pojawiały się określenia: Fredland, Fredelant, Fredlandt czy Fridland, co można tłumaczyć jako „spokojny kraj”. Z czasem nazwa ta uległa potocznemu spolszczeniu i równolegle z wariantem niemieckim używano gwarowego: Ferląd, Fryląd, Fyrląd. Po zakończeniu II wojny światowej oficjalną nazwę Friedlandt Oberschlesien zmieniono na Korfantów (na cześć polskiego polityka okresu międzywojennego Wojciecha Korfantego). Układ miasta stanowi połączenie osiowego z szachownicowym. Od początku swojego istnienia miejscowość była lokalnym centrum administracyjno-gospodarczym. Do połowy XIX w. obok siebie istniało miasto Friedland oraz wieś o tej samej nazwie. Do dzisiejszych czasów zachowało się tu kilka znaczących zabytków: zabudowa Rynku (XIX/ XX w.), zachowane ciągi ulicowe (Wyzwolenia, Prudnicka), Kościół pw. Trójcy Świętej, zespół pałacowy z rozwiązaniami parkowymi, krzyż pokutny, budynek remizy strażackiej.
Obecnie miasto stanowi siedzibę gminy. Zlokalizowane są tu m.in.: obiekty szkolne (Zespół Szkolno-Przedszkolny, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Czesława Niemena), opiekuńcze (żłobek, Dom Opieki Społecznej), sportowe-rekreacyjne (kompleks boisk wielofunkcyjnych, hala sportowa, bieżnie lekkoatletyczne, siłownia zewnętrzna, plac zabaw dla dzieci, boisko trawiaste z zapleczem noclegowym), kulturalne (MGOKSiR w Korfantowie). Obecnie miasto liczy 1777 mieszkańców.
W latach 1942-1943 w Korfantowie funkcjonował niemiecki obóz dla Polaków (Polenlager 85 Friedland). Kierowano tam głównie osoby wysiedlone z powiatów: wadowickiego i żywieckiego. Dla miejscowych rolników stanowili oni rezerwuar siły roboczej. Z powodu fatalnych warunków bytowych, braku bielizny, środków czystości, środków do prania oraz ciepłej wody w obozie rozprzestrzeniła się wszawica. Zdecydowano na opryskiwanie więźniów środkiem „Detmolin”, co doprowadziło do śmierci kilkudziesięciu osób. Zbiorowa mogiła byłych więźniów Polenlager Friedland znajduje się na cmentarzu parafialnym w Korfantowie.
Zespół Pałacowy w Korfantowie wzniesiony w początkach XVII w. na miejscu starszej budowli. Przebudowywano go dwukrotnie: w XVIII i w 2 p. XIX w. Usytuowany na północno-zachodnim skraju miasta, na niewielkim wzniesieniu, na rzucie podkowy. Od wschodu układ zamyka dziedziniec zamkowy, z budynkiem bramnym i oficynami. Współcześnie dostosowano je dla potrzeb mieszkaniowych. Po wojnie opustoszały pałac stał się łatwym łupem dla wszelkiego rodzaju szabrowników. W latach 60. XX w. była to już ruina. Przy braku wyposażenia wnętrz, na uwagę zasługują pewne elementy architektoniczne, przede wszystkim późnorenesansowe portale. Pierwszy z nich stanowi obramienie wejścia głównego. Pozostałe dwa znajdują się wewnątrz budynku: od strony sieni i przy wejściu do piwnic.
Portal frontowy, wysunięty z bryły budowli, wraz z umieszczonym powyżej balkonem, tworzy kompozycję dwukondygnacyjną. Portal zasklepiony jest półkoliście. U zwieńczenia łuku, na zworniku umieszczono głowę lwa. Całość spinają dwa pilastry podtrzymujące architraw, fryz ozdobiony ornamentem roślinnym z wplecionymi głowami ludzkimi (groteska), płytę gzymsową i balkon. Pilastry zakończone są konsolami z głowami lwów. W podłuczach arkady umieszczono klamry z ornamentem roślinno-kwiatowym (rozeta). Zabudowaniom pałacowym towarzyszy rozwiązanie parkowe (obecnie Park Krajobrazowo-Naturalistyczny). W sąsiedztwie obecnego boiska sportowego w Korfantowie znajduje się grobowiec właścicieli pałacu z rodziny Pückler-Burghauss.
Krzyże Pokutne. Na terenie Gminy Korfantów zlokalizowano ich trzy: w Korfantowie (skrzyżowanie ul. T. Kościuszki i Prudnickiej), w Rynarcicach (cmentarz przykościelny) i w Ścinawie Nyskiej (wmurowany w bramę przykościelną). Zgodnie ze średniowiecznym prawem, w szczególnych okolicznościach, zabójca mógł zawrzeć z rodziną ofiary „traktat pokutny”. Umowa obejmowała warunki ustanowione przez rodzinę, sąd świecki i kościelny. Zwyczajowo porozumienie obejmowało: pokrycie kosztów pogrzebu i postępowania sądowego, łożenie na utrzymanie dzieci ofiary, wypłacenie rodzinie zabitego odszkodowania – „kwoty pokutnej”, przekazanie na rzecz kościoła określonej ilości wosku, zamówcie i opłacenie mszy żałobnych, odbycie pieszej pielgrzymki do miejsca kultu religijnego oraz własnoręczne wykonanie i ustawienie w miejscu zbrodni wykonanego z kamienia „krzyża pokutnego”.
Neogotycki budynek dawnej remizy strażackiej (skrzyżowanie ulic: Prudnickiej i T. Kościuszki). Wzniesiony w 1910 r. według projektu architekta Roberta Kuschla. Budowla powstała na planie prostokąta, z wyraźnie zarysowaną jednowieżową fasadą północną. Nawiązanie do wzorców forteczno-obronnych podkreślają blanki wieńczące ściany zewnętrzne oraz sterczyny w narożach kwadratowej wieży. Na uwagę zasługuje zewnętrzna, cementowa sztukateria umieszczona na reprezentacyjnej ścianie wschodniej. W centralnym punkcie kompozycji znajduje się historyczny herb Korfantowa. Widnieje na nim zamek z otwartą bramą i czterema wieżami. Widoczna jest tam także sylwetka Baranka Bożego. Wykonawcą sztukaterii był mistrz murarski Honisch. W latach 2013-14 strażnica została gruntownie przebudowana i odrestaurowana. Obecnie znajduje się w niej Gminne Centrum Społeczno-Kulturalno-Edukacyjne REMIZA.
Kościół pw. Trójcy Świętej w Korfantowie wzmiankowany w 1335 r. W 1751 r. przebudowano wieżę kościelną w stylu barokowy. W latach 1908-1911 do wieży dobudowano budynek nawowy w stylu neobarokowym według projektu radcy budowlanego z Nysy Schalka. Budowniczym świątyni był ks. Walenty Wojciech, późniejszy biskup sufragan wrocławski. W 1935 r. przebudowano prezbiterium kościoła według projektu Hansa Schlichta z Wrocławia. Zamówiono wtedy również wykonanie obrazów Drogi Krzyżowej, autorstwa Nicolausa Haslera z Monachium. Ramy do nich wykonał Hugo Hesse z Wrocławia. Od tamtego okresu wygląd kościoła nie zmienił się. Niewątpliwie należy do piękniejszych budowli sakralnych na Opolszczyźnie. Dominującą bryłą jest nawa główna (długość 37,7 m, szerokość 12,5 m). Równolegle do niej biegną dwie nawy boczne. Wszystkie je przecina nawa poprzeczna (transept). Kopuła kościoła w najwyższym punkcie sięga 17 metrów. Kościół może pomieścić 2100 osób, z czego 1350 może siedzieć. Najcenniejszymi zabytkami kościoła są starsze elementy stanowiące wyposażenie wcześniejszych rozwiązań:
• Portal wejścia głównego, pochodzący z końca XIII w. o profilu uskokowym, ozdobiony dekoracją z kolumienek, kapiteli i archiwoltą w kształcie łuku ostrego.
• Płyta nagrobna z 1591 r.
• Nagrobek Henryka Wacława Nowaka, pana Korfantowa, który zmarł podczas epidemii dżumy w 1681 r.
• Marmurowa chrzcielnica (XVIII i XIX w.).
• Rzeźba „Chrystusa ukrzyżowanego” w podwójnej koronie (XIX w.).
• Świeczniki procesyjne cechów rzemieślniczych: piekarzy, kuśnierzy, masarzy, szewców, stolarzy i krawców (XVIII/ XIX w.).
• Rzeźba św. Jana Nepomucena (XVIII w.).
Ulianówka to wieś założona w 1799 r. w bezpośrednim sąsiedztwie Korfantowa przez hrabiego Nicolausa Josepha Ferdinanda von Burghaussa. Nazwa Julienthal nawiązywała do imienia córki założyciela – Julii. Obecnie dawna osada Ulianówka stanowi część Korfantowa.
Szpital św. Elżbiety w Korfantowie. Wybudowany w 1892 r. przez Związek Śląskich Rycerzy Maltańskich i powierzony opiece sióstr elżbietanek. Szpital funkcjonował nieprzerwanie do 1976 r. Obecnie w budynkach dawnego zespołu szpitalnego mieści się Dom Pomocy Społecznej „Maria”.
CIEKAWOSTKI
W korfantowskim kościele znajduje się grobowiec zmarłego w 1681 r. Henryka Wacława Nowaka – właściciela miasta, który za życia posiadała tytuł barona oraz szambelana króla Polski i Szwecji Jana II Kazimierza Wazy.